‘Kiraların barınma sorununa dönüşmesinin kaynağında, bunu yatırıma dönüştürenleri ve spekülatörleri görüyoruz’

Geçinemiyoruz Platformu “Rasimpaşa Kiracı Forumu” düzenlendi. Programda sorunun kaynağı olarak bir evi olan ev sahiplerinin değil, bunu yatırıma dönüştüren onlarca evi olan kişiler ve spekülatörlerin olduğu belirtildi.
Konut fiyatlarına paralel olarak artırılan ve Türk insanı ortalama gelirinin üstünde artışla bir barınma krizine dönüşen ev kiraları konusunda sivil inisiyatifler ortaya çıkmaya ve sesini yükseltmeye başlıyor. Bunlardan biri olan “Geçinemiyoruz Platformu“, Kadıköy Kiralık Konut Endeksi” yayınlayarak ve forumlar düzenleyerek kamuoyunu bilgilendirmeye gayret ediyor.
Kadıköy’ün merkez mahallesi Rasimpaşa için Geçinemiyoruz Platformu kiracı forumu 10 Ağustos Çarşamba günü düzenledi. Platformun temsilcisinin açılış konuşmasıyla katılımcılar da yaşadıkları sorunları aktardı ve sorunlar başlıklar halinde çözüm için not alındı.
Konutu yatırıma dönüştüren ve spekülatörler sorunu
Açılış konuşmasında önemli bir tespit yapan platform temsilcisi, amaçlarının bir veya iki evi olan ev sahiplerini karşılarına almadıklarını, 50-100 konut alarak konutu bir yatırım nesnesine dönüştüren kişiler ve burada spekülatörlük yaparak kazanç sağlayanların sorunun kaynağı olduklarını belirtti. Bir dayanışma yaratmak, bireyselde yaşanmış sorunları maddelere dönüştürmek ve ilerleyen zamanlarda bu konuda çözümler üretmek için bu forumun düzenlendiğini belirtti.
Aile apartmanındaki tek kiracı
Forum katılımcıları içerisindeki bir kiracı, çok eski olmadığı 10 haneli bir aile apartmanında, ev sahibinin %25 üstü kira artışı yapmak istemesi veya çıkarmakla tehdit etmesi sonrasındaki yalnızlığını aktardı. Karadenizli aile üyelerinin ikamet ettiği bir aile apartmanında tek kiracı olduğunu söyleyen forum katılımcısı, resmi olarak haklı olsa bile binadaki tek kiracı olması ve bu konudaki korkusunu aktardı.
2 bin liralık eve 12 bin isteniyor
Bundan bir yıl öncesinde, eski ve bakımsız olan ve 2 bin – 2.500 rakamlarıyla kiralanan dairelere 12 bin lira kira isteniyor. Hali hazırda ikamet edenler için %25 sınırı getirilmesi kısa süreli bir çözüm gibi görünse de, ev sahipleri bu kez evden çıkarmak için alternatif yollara başvuruyor. Foruma katılan mahalle sakini, 5 yıla yakın bir süredir 2+1 dairede oturduğunu ve ev sahibinin %25 sınırına aykırı şekilde iki katı kira talep ettiğini söylüyor. Çıktığı noktada yeni kiracı hükümleri ile ev tutacağı gerçeğiyle, anlaşma ile %25 üstünde bir ödeme yapmayı göze alsa bile ev sahibinin kabul etmediğini belirtiyor. Başka evleri de bulunan bu ev sahibinin, kendisinin sahip olduğu daha küçük bir eve aynı fiyatla taşınmasını dahi teklif ettiğini de aktaran mahalle sakini, konuya dair bir dayanak ihtiyacını dile getirdi.
AirBNB sorunu ortaya çıktı
Online şekilde dünyanın her ülkesinde ev kiralamayı sağlayan mobil uygulama AirBNB’nin ev kiralamalarında negatif etkisi ortaya çıktı. Ev kirasını ödemekte sorun yaşayanların odalarını kiralama suretiyle uygulamayı kullandığı gibi, evleri yüksek fiyatlarla kiralayarak AirBNB’ye koyan kişilerin piyasayı yükselttiği de sorun olarak ortaya konuldu. Ev sahiplerinin istediği fahiş fiyatları ödeyen bu tacir kesim, mahalle fiyatlarının 3 katına çıkmasına sebep olduğu belirtildi.
İstenilen kirayı ödemeyin uyarısı yapıldı
11 Haziran 2022 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arası uygulamada bulunan %25 kira artış sınırını ihlal ederek daha yüksek kira isteyen ev sahiplerinin taleplerine itibar edilmemesi gerektiğini söyleyen forumun hukukçu katılımları, sözleşme yenileme döneminde %25 artış uygulayarak kiralarını ödemeye devam etmeleri gerektiğin belirtti. Ev sahibinin evden çıkarma girişimlerindeki sürecin bir buçuk yıl kadar süreceğini belirten avukatlar, bu süre zarfında kiralarını devletin koyduğu sınır çerçevesinde ödemeye devam eder, davayı kaybetse bile 8 bin liralık bir avukatlık ücretine muhatap olurlar, bilgisini paylaştılar.
Kirada üst tavan sınırı konulmalı
Devletin koyduğu %25 üst sınırın, hali hazırdaki kiracıları kapsadığı gerçeğinden hareketle ev sahiplerinin kiracılarını gerek anlaşma, gerek ise kanuni veya hukuk dışı yollarla çıkarmaya çalıştığının ortaya konulduğu forumda buna yönelik kesin bir hüküm gerektiğinin altı çizildi. %25 sınırının yeni kiralamalarda da uygulanması ve bu sayede yaşanan yüzlerce ev sahibi kiracı sorunu ortadan kalkacağı belirtildi.