Tapuda Lisanslı Aracılıktan Haberiniz Var mı ?
Taşınmaza Yönelik Aracılık Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik 27 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bundan böyle lisansı olmayan kişiler tapuda iş takibi yapamayacaktır. Bu yönetmelik sadece tapuda iş takibi hususunu düzenlemektedir. Emlakçılık mesleğini düzenlememektedir. Emlakçılar kendi faaliyetlerini yürütebilirler. Ancak tapu dairesine gelerek iş takibi yapamazlar. Lisans sahiplerine tanınan kolaylıklardan yararlanamazlar.
Buna karşın lisanslı iş takibi yapanlar da emlakçılık, yani taşınmaz pazarlama işi yapamazlar. Emlakçılık faaliyetleri ile tapuda iş takibi birbirinden ayrılmıştır ve böylece iki ayrı meslek grubu oluşmuştur. Gerektiğinde emlakçının işini de lisanslı büro tapuda takip edecektir.
Yönetmeliğe göre; Lisans sahipleri, talep halinde gerçek ve tüzel kişilere ait taşınmazlara ilişkin olarak bu kişiler veya temsilcileri ile yazılı hizmet sözleşmesi düzenleyerek aşağıdaki işlemleri yapmaya yetkilidir.
a) Taşınmazlar ile ilgili mülkiyeti devir borcu doğuran alım, satım, bağış, taksim, trampa, ölünceye kadar bakma akdi gibi sözleşmelerin düzenlenmesi ve taşınmazlar üzerinde sınırlı aynî (ipotek, irtifak hakkı gibi) ve şahsî hakların (kira, satış vaadi, şufa hakkı, kat karşılığı inşaat hakkı gibi hakların) tesisi, terkini ve düzeltme işlemlerinin hazırlık işlerini yürütmek ve bu işlemlere aracılık etmek.
b) Lisans sahipleri, yürüteceği işlerle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi tapu ve kadastro dairelerinden hatta genel müdürlük arşivinden temin etmeye yetkili olacaktır.
Bunun için kimlik belgesini ve hizmet sözleşmesini ibraz etmesi ve istediği bilgi veya belge için harç, döner sermaye ücreti ve benzeri giderleri ödemesi yeterlidir.
Bu bilgi ve belgeler güvenli elektronik yöntemler ile bilgi isteyen lisanslı büronun mail adresine de gönderilebilir.
Aracılık Edenlerin Sorumluluğu
Tapu işlemlerine aracılık edenler, Tapu Müdürlüklerine ibraz ettikleri her türlü belgenin gerçeğe uygun olmasından ve istemde bulunanların hak sahibi olduğunun tespitinden sorumludurlar.
Bununla sahteciliğin önüne geçilmeye çalışılmıştır.
Resmi Belgelerin İmzalanması
Tapu işlemlerine aracılık edenler, Tapu Müdürlüklerinde aracılık ettiği işlemlere yönelik düzenlenecek resmî senet veya tescil/terkin istem belgesini “aracılık eden” sıfatıyla imzalarlar.
Bundan böyle iş takipçileri de taraflar yanında tapu dairesinde düzenlenen belgeyi imzalayacaktır.
Tarafların kimlik bilgileri ve belgeleri lisans sahibi tarafından kontrol edilecek ve belgeler hazırlandıktan sonra tapu dairesine taraflarla birlikte gelinecektir.
Belgelerin sıhhatinden lisans sahibi sorumlu olacaktır.
Lisans Sahibi İçin Yasak İşler
Lisans sahibi, emlakçılık kapsamına giren faaliyetleri yürütemez.
Aracılık faaliyetlerini lisans sahibi bizzat yapmak zorundadır. Yanında çalıştırdığı lisanssız kişiyi tapu dairesine göndererek işlem takibi yaptıramaz.
Lisans sahibi ve yanında çalışanlar, yaptıkları hizmetlerden dolayı edindikleri bilgi ve belgeleri açıklayamazlar ve bunları amacı dışında kullanamazlar.
Lisanslı büro en az bir bağımsız bölümde kurulmalıdır. Bir bağımsız bölümden küçük yerlerde, örneğin bir evin bir odasında ya da bir dükkanın bir bölümünde büro açılamaz.
Lisanslı büroda, lisans kapsamında kalan taşınmaza yönelik faaliyetler dışında başka bir iş veya hizmet icra edilemez. Aynı işyerinde hem lisanlı büro hem de başka bir faaliyet yapılması mümkün değildir.
Emlakçılar ve Lisanssız İş Takipçileri İçin Yasak İşler
Lisans sahibi hariç, hak sahibi veya temsilcisi tarafından Noterlik Kanununa göre düzenlenen vekâletnameyle verilmiş yetki bulunmaksızın Tapu Müdürlüklerinde iş takibi yapılması veya aracılık faaliyetlerinde bulunulması yasaktır.
Kendilerine yetki verilmeyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından, lisans sahibine tanınan yetkilerin, meslek unvanının veya aynı anlama gelen benzeri her türlü unvan veya rumuzun kullanılması yasaktır. Yani lisansı olmayanlar (özellikle emlakçılar) “tapuda iş takibi yapılır” ibarelerini kartvizitlerinden ve dükkanlarının camından çıkaracaklardır.
Buna aykırı davranışta bulunanlar hakkında, Cumhuriyet Başsavcılıklarına suç duyurusunda bulunulur.
Emlakçıların tapuda iş takip etmesi yasaklanmıştır. Bir kişi veya büronun hem emlakçılık yapması hem de tapuda lisanslı iş takibi yapması mümkün değildir.
Tüzel Kişilerin Lisans Alması
Tüzel kişiler de lisanslı aracılık hizmetlerini yürütebilirler. Şubeler açabilirler. Ancak, bu şirketlerin temsil ve ilzama yetkili ortaklarından en az birinin lisans sahibi olması ve şirket iştigal konusunun, “taşınmaza yönelik aracılık veya danışmanlık” faaliyetlerini de kapsaması gerekir.
Şirket ana sözleşmesinde şirketin iştigal konusu taşınmaza yönelik aracılık veya danışmanlık faaliyetleri olarak yazılmamış olan şirketlerin bir an önce ana sözleşme değişikliğine gitmesi ve bu ibareleri ana sözleşmelerine eklemeleri gereklidir.
Tüzel kişi lisans sahibinin bünyesinde çalışan lisans sahipleri şirketten ayrı olarak iş yapamazlar.
İş Takibi Hizmet Sözleşmesi
Lisans sahibi ile iş sahibi arasında, şekli ve içeriği Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen standart hizmet sözleşmesi düzenlenir. Lisans sahibi, iş sahibi ile hizmet sözleşmesi düzenlerken genel müdürlükçe kendisine verilen kaşesini kullanmak zorundadır.
İşlere aracılıkta, tapu dairesine gelindiğinde lisans kimlik belgesi ibraz edilmesi zorunludur.
Lisans sahibinin bir şirket adına çalışması halinde, hizmet sözleşmesi şirket adına düzenlenir.
Hizmet Bedeli
Lisans sahibi yaptığı aracılık hizmeti karşılığında Genel Müdürlükçe belirlenen ücreti işini takip ettiği kişilerden makbuz karşılığı alacaktır.
Lisans sahibinin hizmeti karşılığında alacağı ücreti gösteren asgarî ücret tarifesi, her yıl Ocak ayının ilk haftası içerisinde Genel Müdürlük tarafından belirlenir ve ilân edilir.
Lisans sahibinin hizmetine karşılık olarak alacağı hizmet bedeli, hizmet sözleşmesinde gösterilir.
Hukuki Sorumluluk
Lisans sahibinin iş ve işlemlerinden dolayı herhangi bir zarar doğması halinde, bu zarar, kusuru bulunanlara genel hükümler çerçevesinde tazmin ettirilir.
Zarar tapu sicilinin tutulmasından doğmuş ise devlet bu zarardan kusuru olmasa dahi sorumludur. Zararı ödeyen devlet şimdiye kadar kusurlu ise tapu memuruna rücu edebilmekte iken, artık lisans sahibine de rücu edebilecektir.
Öğrenim Şartı
Lisans sahibi olmak için;
a) En az iki yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Lisans sınavında başarılı olmak,
gerekir.
İki yıllık okulun üniversitelerin hangi bölümleri olduğu belirtilmemiştir. Bu nedenle iki yıl ve üstü olan bütün bölümlerin mezunları sınava girebilir.
Lisans sınavı
Lisans sınavı, test şeklinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılacaktır. Sınav tarihi iki ay önceden baskı sayısı en çok olan beş gazetede ve Genel Müdürlüğün web sayfasında ilan edilecektir.
Sınav soruları şu mesleki konulardan hazırlanacaktır.
a) Medenî hukuk
b) Borçlar hukuku
c) Kat Mülkiyeti Kanunu
ç) Kadastro Kanunu
d) Tapu Kanunu
e) İmar Kanunu
f) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
g) Tapu Sicili Tüzüğü ve tapu uygulamaları.
Ayrıca anayasa, idare hukuku harç ve vergi mevzuatı gibi konularda sorulacaktır.
Lisans Belgesi, Kimlik Belgesi ve Kaşe Verilmesi
Sınavda başarılı olanlara Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından lisans, kimlik belgesi ve kaşe verilecek ve tapu işlerinde kullanacakları matbu kağıtlar Genel Müdürlük tarafından temin edilecektir.
Eğitim
Lisans alan kimseler genel Müdürlükçe eğitime tabi tutulacak ve zaman zaman bu eğitimler tekrarlanacaktır. Lisans sahiplerinin eğitime katılması zorunludur.
Denetim
Lisanslı büronun tüm faaliyetleri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından denetlenecektir. Mevzuata uymayan hallerde bu bürolara Genel Müdürlükçe ceza verilebilecek, hatta lisansları iptal edilebilecektir.