Mütekabiliyet ve Yabancılara Satış
Gayrimenkul özünde konut sektörünü ilgilendiren önemli bir gelişme ‘yabancı uyruklu kişilere’ taşınmaz satışı ile ilgili yapılan düzenlemedir. 18 Mayıs 2012 Tarih ve 28296 Saylı Resmi Gazete de yayınlanan 6302 Numaralı ‘Tapu ve Kadastro Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’ ile ilgili en önemli düzenleme aşağıdaki madde de ifade edilmiştir.
“MADDE 35 – Kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişiler Türkiye’de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün yüzde onunu ve kişi başına ülke genelinde otuz hektarı geçemez. Bakanlar Kurulu kişi başına ülke genelinde edinilebilecek
miktarı iki katına kadar artırmaya yetkilidir.
Yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleri ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Bu ticaret şirketleri dışındakiler taşınmaz edinemez ve lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemez. Bu ticaret şirketleri ile yabancı uyruklu gerçek kişiler lehine taşınmaz rehin tesisinde bu maddede yer alan sınırlamalar uygulanmaz’’ denmektedir.
Bugüne kadar ülkemizde ‘karşılıklılık’ ilkesi gereği taşınmaz edinemeyen ülke vatandaşlarının da mülk edinmesine olanak verilmiş, sınır komşumuz olan ülke vatandaşları içinse sınır illeri hariç mülk edinme hakkı tanınmıştır. Her ne kadar mütekabiliyet yasası 2012 yılında çıkmış olsa da, yasal düzenlemenin etkin olarak hayata geçme sürecini 2013 yılı olarak almakta fayda olacaktır.
2013 yılından itibaren yabancı yatırımcının artan ilgilisi 2017 yılında da ana trend olarak devam etmekte olup bunun başlıca nedenleri olarak aşağıdaki hususlara dikkat etmek faydalı olacaktır.
- Bir milyon ABD Doları karşılığı gayrimenkule yatırım yapan yabancılara vatandaşlıkverilmesi,
- Yabancılara yapılacak konut satışlarının KDV’den muaf tutulması
- Vergi ve harç oranlarında yapılan indirimler
- Türkiye de ki gayrimenkul piyasasının uluslararası standartlarda gelen taleplere cevap verecek düzeye ulaşması,
- Türkiye’nin sadece taşınmaz alanların aynı zamanda aldıkları yöre ile ilgili bir hayat biçimini de (iklim, insan ilişkileri, sosyal olanaklar, ulaşım gibi) tercih etmeleri,
- İstanbul’un dünyanın önemli bir metropolü olası ve bu bölgeye artan ilgi,
- Antalya ve Aydın gibi Turistlik bölgelere tekrar yabancı ilgisinin artması,
- Trabzon ve Bursa gibi illere özellikle Körfez ülkelerinden görülen ilgi,
- Avrupalı yatırımcıların yanında Körfez Sermayesi ile Arap Yatırımcılarında ilgisinin artması,
- Küresel gayrimenkul yatırım fonlarının satın almaları ve ortaklıkları,
- Dövizin değer kazanması ve yabancı yatırımcılar açısından Türk varlıklarının ucuzlaması,
- Yurt dışından gelen göçlerin etkisi ile belli illerde artan yabancı talebi,
- Mimari ve tasarım anlamındaki değişikliklerin uygulaması
- Küresel bazda Türkiye’nin merkez konumu ile ulaşım anlamında sağladığı kolaylıklar olarak özetlenebilir